/// Βιοκλιματική κατοικία

Η βιοκλιματική κατοικία σχεδιάζεται ακολουθώντας τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Η μελέτη και η κατασκευή γίνεται με ποιοτικές προδιαγραφές και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κάθε ιδιοκτήτη, ενώ συνήθως το κόστος τους δεν υπερβαίνει το κόστος μιας συνήθους κατοικίας.

Βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι ο σχεδιασμός των κτηρίων με βάση το τοπικό κλίμα της περιοχής, με αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και των φυσικών φαινομένων του κλίματος, με σκοπό την εξασφάλιση συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης.

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός εφαρμόζει αρχιτεκτονική προσανατολισμένη στο βιοκλίμα της περιοχής, και ακολουθεί τους βασικούς κανόνες που αφορούν τον προσανατολισμό του κτηρίου (Νότιος-Νοτιανατολικός) και τις τοπικές κλιματικές συνθήκες την χαμηλή κατανάλωση ενέργειας του «κελύφους» της κατοικίας ενώ οι ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες έχουν παθητικές και υβριδικές (χαμηλής ενέργειας) σχεδιαστικές αρχές/συστήματα, χρησιμοποιώντας μηχανική θέρμανση, μηχανική ψύξη, μηχανικό αερισμό και τεχνητό φωτισμό μόνον ως συμπληρωματικά μέσα.

Έτσι επιτυγχάνεται περιορισμός της κατανάλωσης συμβατικών καυσίμων, (πετρέλαιο – ηλεκτρισμός) ελαχιστοποίηση της χρήσης κλιματιστικών συσκευών για το δροσισμό των κτιρίων και περιορισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος για τη χρήση του τεχνητού φωτισμού. Κατά συνέπεια ο βιοκλιματικός σχεδιασμός εξοικονομεί ενέργεια και συμβάλλει στη βελτίωση της ατμόσφαιρας του πλανήτη.

Ένα κτήριο που χτίζεται “βιοκλιματικό” θα παραμείνει το καλοκαίρι δροσερό με ελάχιστη χρήση κλιματιστικού ενώ το χειμώνα η εκμετάλλευση της θερμαντικής ικανότητας των ακτινών του ηλίου εξασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό τη θέρμανση του εσωτερικού με ελάχιστη κατανάλωση πετρελαίου ή ηλεκτρικού ρεύματος.

 Όλα αυτά μεταφράζονται σε σοβαρή οικονομία για τον οικιακό προϋπολογισμό αλλά και σε ένα πιο υγιές εσωτερικό περιβάλλον (κλιματικές συνθήκες) σε σχέση με ένα συμβατικό κτήριο.

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός – όντας ενσωματωμένος στην αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει κάθε τόπο σε ολόκληρη τη γη – θεωρείται ως μία «σύγχρονη θεώρηση» στην αρχιτεκτονική και σχετίζεται με την οικολογία περισσότερο, αλλά και με την ενέργεια και την εξοικονόμηση που δύναται να επιφέρει. Παρά ταύτα, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική έχει αποτελέσει τις τελευταίες δεκαετίες βασική προσέγγιση στην κατασκευή κτιρίων παγκοσμίως, ενώ στα περισσότερα κράτη πλέον αποτελεί βασικό κριτήριο σχεδιασμού μικρών και μεγάλων κτιρίων το οποίο λαμβάνεται υπόψη από όλους τους μελετητές αρχιτέκτονες και μηχανικούς.

Κι αυτό, λόγω των χαμηλότερων απαιτήσεων ενέργειας για την θέρμανση, τον δροσισμό και τον φωτισμό των κτιρίων που προκύπτουν από την πρακτική της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και πολλαπλά οφέλη που την συνεπάγουν: ενεργειακά (εξοικονόμηση και θερμική/οπτική άνεση), οικονομικά (μείωση κόστους ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων), περιβαλλοντικά (μείωση ρύπων) και κοινωνικά. Ειδικότερα, το ενεργειακό όφελος που προκύπτει από την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού αποδίδεται με τους παρακάτω τρόπους:

• εξοικονόμηση ενέργειας από την σημαντική μείωση απωλειών λόγω της βελτιωμένης προστασίας του κελύφους και συμπεριφοράς των δομικών στοιχείων (θερμομόνωση, ενεργειακά κουφώματα-τζάμια, σκιάσεις κ.λ.π.)

• παραγωγή θερμικής ενέργειας (θερμότητας) μέσω των ηλιακών συστημάτων άμεσου η έμμεσου κέρδους με συμβολή στις θερμικές ανάγκες των χώρων προσάρτησης και μερική κάλυψη των απαιτήσεων θέρμανσης του κτιρίου (ηλιακός θερμοσίφωνας, εναλλακτική θέρμανση, φωτοβολταικά)

• δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης και μείωση των απαιτήσεων όσον αφορά στη ρύθμιση θερμοστάτη (σε χαμηλότερες θερμοκρασίες τον χειμώνα και υψηλότερες το καλοκαίρι), διατήρηση της θερμοκρασίας εσωτερικού αέρα σε επίπεδα υψηλά τον χειμώνα (και αντίστοιχα χαμηλά το καλοκαίρι), με αποτέλεσμα την μείωση του φορτίου για την κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων από τα επικουρικά συστήματα κατά την χρήση του κτιρίου. (προσανατολισμός ανοιγμάτων, σκιάσεις δροσισμός)

Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και των περιβαλλοντικών πηγών, γενικότερα, όπως προκύπτει από το βιοκλιματικό σχεδιασμό, επιτυγχάνεται στα πλαίσια της συνολικής θερμικής λειτουργίας του κτιρίου και της σχέσης κτιρίου – περιβάλλοντος. Η θερμική λειτουργία ενός κτιρίου αποτελεί μία δυναμική κατάσταση, η οποία εξαρτάται από τις τοπικές κλιματικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους (την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία εξωτερικού αέρα, τη σχετική υγρασία, τον άνεμο, τη βλάστηση, το σκιασμό από άλλα κτίρια), αλλά και τις συνθήκες χρήσης του κτιρίου (κατοικία, γραφεία, ξενοδοχεία κλπ.) και βασίζεται στην αντίστοιχη ενεργειακή συμπεριφορά των δομικών του στοιχείων και των ενσωματωμένων παθητικών ηλιακών συστημάτων, αλλά και το ενεργειακό προφίλ που προκύπτει από την λειτουργία του κτιρίου.

Η απόδοση του βιοκλιματικού σχεδιασμού εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, γεγονός που τον καθιστά “ευαίσθητο” σε εξωγενείς και μη-τεχνικούς παράγοντες. Για τον λόγο αυτό, βασικά κριτήρια για την εφαρμογή του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι:

• η απλότητα χρήσης των εφαρμογών και η αποφυγή πολύπλοκων παθητικών συστημάτων και τεχνικών,

• η μικρή συμβολή του χρήστη του κτιρίου στη λειτουργία των συστημάτων, η χρήση ευρέως εφαρμοσμένων συστημάτων,

• η χρήση τεχνικο-οικονομικά αποδοτικών ενεργειακών τεχνολογιών.

Ο βαθμός στον οποίον ο βιοκλιματικός σχεδιασμός σήμερα αξιοποιεί το τοπικό κλίμα ποικίλει, γεγονός που παρέχει μία ευελιξία ως προς τους τρόπους αρχιτεκτονικής έκφρασης και δυνατοτήτων εφαρμογής μέσα από πολύ απλές τεχνικές και επεμβάσεις έως και πολύπλοκα παθητικά ηλιακά συστήματα.