Σύμβολο της κουλτούρας της Σαουδικής Αραβίας και γενικότερα των κρατών του Κόλπου έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια η υπέρμετρη κατανάλωση: μεγάλα και γρήγορα αυτοκίνητα, γιγάντια εμπορικά κέντρα, μεγαλοπρεπή σπίτια. Παράλληλα, οι Άραβες του Κόλπου είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές στον …διαβήτη, γεγονός που αποδίδεται, εν μέρει, στην οδήγηση και στην παραίτηση από τη σωματική άσκηση, φυσικά και στην στροφή προς το …fast-food. Στο Κουβέϊτ, εδώ και καιρό κυκλοφορεί ένα ανέκδοτο: αν δεν έχετε διαβήτη, δεν είστε Κουβεϊτιανός!
Αιτία όλων αυτών είναι τα άφθονα και φθηνά καύσιμα, μια δυνατότητα που εξελίσσεται σε παγίδα. Την τελευταία δεκαετία, η κατανάλωση ενέργειας στη Σαουδική Αραβία αυξήθηκε σε 2,9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, περίπου στο ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής της χώρας ! Οι Κασσάνδρες προειδοποιούν: “Δεν είναι βιώσιμη αυτή η κατάσταση, η εγχώρια κατανάλωση αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό, σε βάρος των εξαγωγών” δήλωσε ο Πολ Στίβενς, ένας εμπειρογνώμονας ενέργειας στο Chatham House του Λονδίνου. Ως το 2038, αν συνεχιστεί η σπατάλη ενέργειας, η εγχώρια κατανάλωση θα εξαφανίσει τις εξαγωγές, υπογραμμίζει. Τα δεδομένα επβεβαιώνουν την εκτίμηση: πολύ δύσκολα η ημερήσια παραγωγή πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία θα υπερβεί τα 10-11 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Παράλληλα, τα Αραβικά κράτη δεν διαθέτουν μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου, ικανά να κρατήσουν αναμμένα τα φώτα και τον κλιματισμό, πόσο μάλλον, να συντηρήσουν νέες μονάδες παραγωγής ενέργειας. Γενικώς, τα αποθέματα φυσικού αερίου στα Αραβικά κράτη είναι μικρά. Επιπροσθέτως, η καύση τόσο άφθονου πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή, βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον. Το Κουβέϊτ, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περιλαμβάνονται στους μεγαλύτερους παραγωγούς διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο.
Απέναντι στον διαφαινόμενο κίνδυνο, αξιωματούχοι στη Σαουδική Αραβία και τα κράτη του Κόλπου, εξετάζουν εναλλακτικές λύσεις για διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, όπως την ηλιακή και την πυρηνική ενέργεια. Το Αμπού Ντάμπι, ήδη, έχει στραφεί στην ηλιακή ενέργεια με συστηματικό τρόπο, μέσω της συνεργασίας της κρατικής εταιρείας Masdar με το Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ). Παράλληλα, έχει παραγγείλει τέσσερα πυρηνικά εργοστάσια στη Νότια Κορέα. Στη Σαουδική Αραβία καταρτίζουν σχέδια για περισσότερες πυρηνικές μονάδες, αλλά αυτό θα μπορούσε να προσθέσει “πονοκεφάλους” και περιφερειακές εντάσεις. Οι ίδιοι σχεδιάζουν, ακόμη, να εγκαταστήσουν τα επόμενα είκοσι χρόνια ηλιακές μονάδες συνολικής παραγωγής 41 γιγαβάτ, ποσότητα που αντιστοιχεί στο σύνολο της σημερινής ενεργειακής δυναμικότητας της χώρας. Μοιάζει με στόχο άπιαστο, δεδομένου ότι σήμερα είναι μηδενική η παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη χώρα, πολλοί, όμως, υπενθυμίζουν ότι οι Σαουδάραβες διαθέτουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στις τράπεζες για να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους. Κι άλλωστε, η ραγδαία πτώση των τιμών των ηλιακών συλλεκτών, έχει καταστήσει την ενέργεια από τον ήλιο, ευθέως ανταγωνιστική προς τα ορυκτά καύσιμα.
Ο ευκολότερος τρόπος να περιοριστεί η ενεργειακή σπατάλη, είναι να αυξηθούν τις τιμές, αλλά οι ηγεσίες των κρατών του Κόλπου είναι απρόθυμες να πράξουν κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι οι πολίτες θεωρούν πατρογονικό δικαίωμα την …κατάχρηση καυσίμων. Η αλλαγή ενός τέτοιου status quo, φοβούνται ότι μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε …ανοιξιάτικες αραβικές επαναστάσεις. Σήμερα, στα πρατήρια καυσίμων της Σαουδικής Αραβίας η βενζίνη πωλείται περίπου 60 σεντ ανά γαλόνι, ή 15 σεντς ανά λίτρο. Οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας πληρώνουν μόνο 4 δολάρια ανά βαρέλι για το πετρέλαιο, ποσό που αντιστοιχεί στο 4% της παγκόσμιας τιμής. Με αυτά τα δεδομένα δεν αποτελεί έκπληξη ότι στη Σαουδική Αραβία για κάθε μονάδα οικονομικής ανάπτυξης, καταναλώνεται δέκα φορές περισσότερη ενέργεια σε σχέση με τον αντίστοιχο παγκόσμιο μέσο όρο !
